Παραβατικότητα Ανηλίκων

Η παραβατικότητα των ανηλίκων είναι το μείζων θέμα της χρονιάς που μας πέρασε. Η νέα γενιά φαίνεται πως έχει ξεστρατήσει κατά πολύ. Μια γενιά αδιάφορων για κοινωνικούς αγώνες μηδενιστών δίχως ηθικές αξίες κ΄οράματα απειλεί άραγε το μέλλον του τόπου που γέννησε μεγάλους φιλοσόφους, επιστήμονες κ΄ δημοσιγράφους;

Πρόσφατο γεγονός παραβατικότητας ανηλίκου, ο δεκάχρονος που πετούσε πέτρες και μολότωφ μαζί με αναρχικά στοιχεία εναντίον αστυνομικών οργάνων έξω από το ΑΠΘ. Δεν λέω όλοι μας στα νιάτα μας είμασταν άλλος περισσότερο κ΄ άλλος λιγότερο ταραξίες. Ποιος 10χρονος ή 9χρονος ή ακόμα κ΄ 8χρονος δεν έχει πετάξει την δική του αυτοσχέδια μολότωφ σε ένα όργανο επιβολής της κρατικής βίας; Ποιό παιδί είναι τάχα αυτό που δεν έχει κάψει ένα κ΄δύο αυτοκίνητα έτσι για να’χει να το λέει και να επαίρεται στους συμμαθητές του; Δεν είναι όμως εκεί το ουσιώδες με το συγκεκριμένο περιστατικό, αλλού έγκειται το σημαντικό της υπόθεσης. Τι ώρα πέταγε ο 10χρονος αυτά που πέταγε; Φοβάμαι πως ήταν μετά τις 10 μμ. Ενώ λοιπόν θα έπρεπε να βρίσκεται στο κρεβάτι του και να χορταίνει ύπνο, έπαιζε έξω έως αργά με τα άλλα παιδάκια. Πραγματικά εώς που θα φτάσει επιτέλους αυτή η αναλγησία του κράτους; Γιατί στα επεισόδια δεν ήταν και μια κοινωνική λειτουργός, μια παιδοψυχολόγος ώστε να εξηγήσει στον 10χρονο πως είναι αναγκαίο σε αυτές τις ηλικίες να κοιμούνται αρκετές ώρες τα παιδιά; Σιωπή για άλλη μια φορά από το κράτος.

Άλλη μια περίπτωση παραβατικότητας, εφηβικής εδώ, είναι ο ομαδικός βιασμός της βουλγάρας μαθήτριας από συμμαθητές της και η ερασιτεχνική κινηματογράφιση του από συμμαθήτρια της. Δεν χωρά αμφιβολία ότι από το συγκεκριμένο περιστατικό παρατηρείται μια πρόοδος της ελληνικής κοινωνίας, είναι προφανή τα θετικά στοιχεία . Πρώτον οι νέοι μας δεν είναι ξενοφοβικοί, κανενός είδους ρατσισμός. Αποδεικνύεται από το ότι επέλεξαν να βιάσουν μια συμμαθήτριά τους από την Βουλγαρία και όχι μία από τις τόσες Ελληνίδες στο σχολείο.Δεύτερον η αναζήτηση των εφήβων βρίσκει έκφραση και διεξόδους μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία.Πρότασή μου η μικρού μήκους ταινία καλό θα ήταν να είχε προβληθεί και στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, μήπως το φιλμ “Μη αναστρέψιμος” ήταν καλύτερο; Τρίτον οι νέοι χειρίζονται με ιδιαίτερη άνεση και ευκολία τις νέες τεχνολογίες, εδώ τα κινητά, και εκμεταλέυονται όλες τις πιθανές λειτουργίες τους. Για όλα τα παραπάνω δεν αμφισβητείται ότι δείχνουν την καλή πορεία της νεολαίας αλλά υπάρχουν και ορισμένα μελανά πολύ μελανά σημεία. Κυριότερο όλων το ότι ο βιασμός ήταν παντελώς ανοργάνωτος. Όλοι μαζί πέσαν πάνω στο κορίτσι (το οποίο εννοείται ότι τα ήθελε και πως ήταν προκλητική ). Κανένας λοιπόν σεβασμός για τον συνάνθρωπο. Δεν μπορείς δηλαδή να περιμένεις στην σειρά σου να την βιάσει πρώτα ο άλλος και μετά εσύ. Όλος ο κόσμος στην δυτική Ευρώπη που τηρεί την σειρά στις ουρές, τί είναι ηλίθιοι και εμείς έξυπνοι; Σε κάτι τέτοια λεπτά σημεία φαίνεται ο πολιτισμός των ανθρώπων ενός τόπου και εμείς οι έλληνες είμαστε δυστυχώς ακόμα πολύ πίσω.

Τελευταία και πιο τραγική ιστορία είναι αυτή του μικρού Άλεξ που σε 20 χρόνια θα έχει μεγαλώσει αλλά εμείς ακόμα μικρό Άλεξ θα τον λέμε και ακόμα δεν θα τον έχουμε βρει. Ίσως για αυτό δεν έχει βρεθεί ακόμα φαίνεται είναι μικρός πολύ μικρός σχεδόν μικροσκοπικός και δεν τον παίρνει το μάτι σου. Μάλλον πήρε χαμπάρι σε τι κοινωνία ζει και έχει κρυφτεί κάπου μπας και σωθεί αλλά δεν το βλέπω, σιγά και μην γλιτώσει όλο και κάποιος Ευαγγελάτος θα κατορθώσει να τον ξετρυπώσει. Εδώ είναι το κακό της όλης υπόθεσης ο μικρός Άλεξ χάθηκε και όλοι ψάχνουν να τον βρουν. Κατάντια! Αυτός που τον πήρε ας έλεγε που τον άφησε. Πόσο κοστίζει άραγε ένα σημείωμα;

Τρεις σταλιές Έσσε

Ήταν αίσχος το πως κορόιδευε η ζωή, ήταν να κλαις και να γελάς! Ή ζόυσες και άφηνες τις αισθήσεις σου να παίζουν και να χορταίνουν στο σήθος της πανάρχαιας Μητέρας-Εύας – αυτο παρείχε βεβαίως αρκετή ηδονή, όχι όμως και προστασία από την παροδικότητα· τότε ήσουν σαν ένα μανιτάρι στο δάσος που λάμπει σήμερα χρώματα και άυριο έχει σαπίσει.Ή αντιστέκεσαι και κλείνεσαι σ’ένα εργαστήρι και προσπαθείς να φτιάξεις ένα μνημείο για την περαστική ζωή – τότε έπρεπε να απαρνηθείς την ζωή, τότε ήσουν μόνο ένα εργαστήρι, τότε υπηρετούσες βέβαια την αθανασία, αλλά μαραινόσουν και έχανες την ελευθερία, την πληθώρα και την χαρά της ζωής. Αυτό είχε πάθει και ο αρχιτεχνίτης Νίκλαους.

Αχ, και όλη τούτη η ζωή δεν ήταν διχασμένη από αυτό το ξερό είτε-είτε! Να δημιουργείς χωρίς να είναι η ζωή το αντίτιμο! Να ζεις χωρίς εντούτοις να παραιτείσαι από την ομορφιά της δημιουργίας! Δεν είναι τούτο δυνατό;
Ίσως υπήρχαν άνθρωποι για τους οποίους ήταν δυνατό, υπήρχαν άραγε σύζυγοι και οικογενειάρχες που δεν χάνανε σαν συνέπεια της συζυγικής πίστης την απόλαυση των αισθήσεων; Υπήρχαν άραγε νοικοκύρηδες οι καρδιές των οποίων δεν στέρευαν από έλλειψη ελευθερίας και κινδύνου; Ίσως. Μέχρι τώρα δεν είχε δει κανέναν.
Είχε την εντύπωση πως κάθε ύπαρξη βασιζόταν στην δυάδα, στις αντιθέσεις· ήσουν ή γυναίκα ή άνδρας, ή περιπλανώμενος ή μικροαστός, ή εγκεφαλικός ή αισθησιακός – πουθενά δεν βιωνόταν συγχρόνως η εισπνοή με την εκπνοή, η γυναικεία υπόσταση, με την ανδρική ελευθερία και τάξη, ορμές και πνεύμα, πάντα έπρεπε να πληρώνεις το ένα με την απώλεια του άλλου και πάντα έπρεπε να πληρώνεις ήταν το ένα τόσο σηματνικό και ποθητό όσο και το άλλο! Σ’αυτό ήταν ίσως πιο εύκολο για τις γυναίκες. Σ’ εκείνες το είχε ρυθμίσει η φύση, έτσι, που η ηδονή καρποφορούσε μόνη της και από την ερωτική ευτυχία γεννιόταν το παιδί. Στον άνδρα υπήρχε αντί τούτης της απλής γονιμότητας η παντοτινή λαχτάρα. Ήταν άραγε ο Θεός που τα είχε δημιουργήει όλα κακός ή εχθρικός; Γελούσε με χαιρεκακία για την πλάση του; Όχι δεν μπορούσε να είναι κακός φαού είχε δημιουργήσει τα ελάφια και τα ζαρκάδια, τα πουλιά και τα ψάρια, το δάσος, τα λουλούδια και τις τέσσερες εποχές. Αλλά μία ρωγμή περνούσε την δημιουργία του, είτε επειδή ήταν αποτυχημένη είτε ατελής, είτε επειδή ο Θεός είχε ιδιαίτερο σκοπό για τούτο το κενό και τη λαχτάρα στην ανθρώπινη ύπαρξη, ίσως ήταν τούτο ο σπόρος του εχθρού, το προπατορικό αμάρτημα; Αλλά γιατί να ήταν τούτη η λαχτάρα και η ανεπάρκεια αμαρτία; Δεν προέρχονταν από εκείνη όλα τα ωραία και ιερά που είχε δημιουργήσει ο άνθρωπος και που τα επέστρεφε στο Θεό ως θυσία για να τον ευχαριστήσει;

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Η σκέψη μας είναι μια συνεχής αφαίρεση, γυρίζουμε την πλάτηστο αισθητό, προσπαθούμε να ανοικοδομήσουμε ένα καθαρά πνευματικό κόσμο. Εσύ όμως παίρνεις το πιο παροδικό το πιο θνητό στην καρδιά σου και διακηρύττεις το πιο περαστικό. Εσύ δεν του γυρίζεις την πλάτη, του παραδίδεσαι και έτσι το ανυψώνεις στα μεγαλύτερα ύψη, το κάνεις όμοιο με το αιώνιο. Εμείς οι στοχαστές προσπαθούμε να πλησιάσουμε το Θεό, αφαιρώντας από Εκείνον τον κόσμο. Εσύ τον πλησιάζεις αγαπώντας την δημιουργία του και την αναπλάθοντάς την. Και τα δύο είναι έργα ανθρώπων και ανεπαρκή, αλλά η τέχνη έιναι πιο αθώα.

~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~ ~

Είχε δημιουργηθεί η ζωή του ανθρώπου πραγματικά για να είναι τακτική και να καθορίζεται κάθε της ώρα και πράξη από τις καμπάνες της προσευχής; Είχε πλαστεί ο άνθρωπος πραγματικά για να μελετήσει τον Αριστοτέλη και τον Θωμά τον Ακινάτη, να μάθει ελληνικά, να απονεκρώνει τις αισθήσεις του και να δραπετεύει από τον κόσμο; Δεν τον είχε πλάσει ο Θεός με ένστικτα και ορμές, με αιματηρά σκοτάδια, με την ικανότητα για αμαρτία, ηδονή και απογνωση;

Από το Νάρκισσος και Χρυσόστομος 1930, του Έρμαν Έσσε

Narziss und Goldmund 1930 Hermann Hesse

*Μετάφραση ΝΤΑΓΚΜΑΡ ΤΖΩΡΤΖΗ

Μου λείπει η Αθήνα

Αυτές τις μέρες νιώθω έντονη την επιθυμία να παώ στην Αθήνα αλλά δυστυχώς λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων [1] πρέπει να βρίσκομαι στην Πάτρα μέχρι τις 22 του μηνός. Οι λόγοι της επιθυμίας μου αυτής είναι κυρίως δύο.

Ο πρώτος είναι η Χριστουγεννιάτικη συναυλία στο Μέγαρο Μουσικής, που ελπίζω να καθιερωθεί, στις 17 του μηνός δηλαδή αύριο. Την περσινή την έχασα γιατί δεν είχα ενημερωθεί, ενώ την φετινή . . . Το μόνο καλό στην υπόθεση είναι το ότι θα αναμεταδοθεί από την Νετ ή την Ετ1, όχι πως με ικανοποιεί πλήρως αυτό αλλά σίγουρα είναι κατά πολύ καλύτερο από το τίποτα.

Ο δεύτερος λόγος είναι η εκδήλωση για τον Milton Friedman, που οργανώνεται από την κίνηση πολιτών για το υπό ίδρυση κόμμα της Φιλελεύθερης Συμμαχίας με ομιλητές τους Τάσο Αβραντίνη, Ανδρέα Ανδριανόπουλο, Πάνο Ευαγγελόπουλο, Γιώργο Μπήτρο, Θανάση Παπανδρόπουλο κ΄ Κώστα Χρηστίδη με τον συντονισμό της παρουσίασης και της συζήτησης από τον Πάσχο Μανδραβέλη [2]. Βέβαια ίσως να την προλάβω αν φύγω σχετικά νωρίς από την Πάτρα αλλά δυστυχώς η ώρα αναχώρησης δεν εξαρτάται από μένα.

Τώρα που το ξανασκέφτομαι θα ήθελα να βρίσκομαι στην Αθήνα και για ένα ακόμη λόγο. Για το Ελεύθερο Πανεπιστήμιο της Στοάς του Βιβλίου, μια προσπάθεια που πρωτοξεκινά φέτος [3]. Συγκεκριμένα θα ήθελα να παρακολουθήσω τα μαθήματα Φιλοσοφίας του Χρήστου Γιανναρά, 10 στον αριθμό. Αμφιλεγόμενος ο Γιανναράς κατά πολλούς, με ορισμένες κυρίαρχες συναισθηματικές αντιδυτικές κορώνες να καπελώνουν την γοητεία που ασκεί ο λόγος του, όμως θα ήθελα να τον ακούσω μια φορά από κοντά και όχι μόνο μέσα από τα βιβλία του.

Τελικά το μόνο που ίσως καταφέρω να προλάβω, κ΄αυτό στις διακοπές των Χριστουγέννων, είναι η θεατρική παράσταση “17η Νύχτα ” του Απόστολου Δοξιάδη σκηνοθεσίας Αντώνη Καφετζόπουλου και με πρωταγωνιστή τον Γιώργο Κοτανίδη στο θέατρο “Άνεσις”. Παραθέτω την πλοκή του έργου:
Το έργο εκτυλίσσεται στο Πρίνστον, στα τέλη της δεκαετίας του 1970, και στήνει μια υποθετική εκδοχή των τελευταίων ημερών της ζωής του Κουρτ Γκέντελ, του ανθρώπου που οι ομότεχνοί του ονόμασαν «νέο Αριστοτέλη». Αν και ο Γκέντελ είναι μια από τις μεγαλύτερες επιστημονικές μορφές της νεότερης εποχής (το περιοδικό «Τάϊμ», στο αφιέρωμά του, τον χαρακτήρισε τον μεγαλύτερο μαθηματικό του εικοστού αιώνα), τον θάνατό του τον καλύπτει ένα μυστήριο, που κυριαρχείται από την άποψη ότι πέθανε αρνούμενος τροφή, από φόβο μήπως κάποιος τον δηλητηριάσει. Στη «Δέκατη Έβδομη Νύχτα», η πραγματική διαδρομή του Γκέντελ διασταυρώνεται με αυτήν ενός φανταστικού προσώπου, της Μαίρη Πίρσον, διαιτολόγου του νοσοκομείου, που έχει ιδιαίτερους επαγγελματικούς – αλλά όχι μόνο – λόγους να θέλει να τον πείσει να φάει. Σε μια αντιπαράθεση που, αναπάντεχα, συχνά αποκτά την υφή της κωμωδίας, η Μαίρη προσπαθεί να διεισδύσει στο νου του Γκέντελ, προσπάθεια που σιγά-σιγά τη φέρνει αντιμέτωπη με την εντυπωσιακή αλήθεια που εκφράζει το θεώρημά του: τη Μη-πληρότητα της λογικής. Στο έργο εμπλέκονται σε σημαντικούς ρόλους, μια ηθοποιός που αφηγείται την παράσταση και η ανορεξική αδελφή της Σάντρα, κόρες και οι δύο της Μαίρη Πίρσον, και ο περίφημος μαθηματικός Χίλμπερτ ο οποίος, ως αντίπαλος του Γκέντελ, δίνει μια παράσταση υπερασπιζόμενος την «πληρότητα» της λογικής.[4]

1. Ναι το ξέρω είμαι και πολύ busy τύπος
2. http://e-roosters.blogspot.com/2006/12/milton-friedman.html
3. http://www.stoabibliou.gr/ep
4. http://www.thalesandfriends.org/gr/index.php?option=com_content&task=view&id=122&Itemid=44

MIT OpenCourseWare

Μ.Ι.Τ. , OpenCourseWare

Οι τρισκατάρατοι αμερικανοί καπιταλιστές έχουν αλώσει προ πολλού τον χώρο της δημόσιας εκπαίδευσης και επέτρεψαν άκουσον άκουσον την ύπαρξη ιδιωτικών πανεπιστήμίων. Ένα από αυτά τα επονείδιστα πανεπιστήμια είναι και το χαμηλοτάτου επιπέδου MIT. Τί σκέφτηκαν οι κερδοδιψείς πανεπιστημιακές αρχές του ΜΙΤ τα τελευταία χρόνια; Κάτι το ανεξήγητο, το παράλογο κάτι που δεν το χωρά κομμουνιστή νους. Η πλειονότητα των μαθημάτων τόσο σε προπτυχιακό όσο και σε μεταπτυχιακό επίπεδο βρίσκεται στο διαδίκτυο ελεύθερα. Τι σημαίνει αυτό; Οι σημειώσεις, οι ασκήσεις, τα θέματα εξετάσεων, διάφορα μικρά handbooks, παρουσιάσεις διαλέξεων, video μαθημάτων κ΄ πολλά άλλα μπορεί να τα κατεβάσει ο οποιοσδήποτε. Ναι ο οποιοσδήποτε ακόμα και τα μέλη της ΚΝΕ! Το υλικό άφθονο και αξίζει μια περιήγηση μόνο και μόνο για να παρατηρήσει κάποιος τον τρόπο με τον οποίο δομείται το μάθημα, πόσο σύγχρονα και διεπιστημονικού ενδιαφέροντος πεδία μελέτης υπάρχουν (χαρακτηριστικό το Information and Entropy) αλλά και για να γίνουν συγκρίσεις με αυτά που διδασκόμαστε εμείς και με το πως τα διδασκόμαστε, αν τα διδασκόμαστε.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ, 30 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2006

Στην Eκκλησία

Την εκκλησίαν αγαπώ — τα εξαπτέρυγά της,
τ’ ασήμια των σκευών, τα κηροπήγιά της,
τα φώτα, τες εικόνες της, τον άμβωνά της.

Εκεί σαν μπω, μες σ’ εκκλησία των Γραικών·
με των θυμιαμάτων της τες ευωδίες,
μες τες λειτουργικές φωνές και συμφωνίες,
τες μεγαλοπρεπείς των ιερέων παρουσίες
και κάθε των κινήσεως τον σοβαρό ρυθμό —
λαμπρότατοι μες στων αμφίων τον στολισμό —
ο νους μου πηαίνει σε τιμές μεγάλες της φυλής μας,
στον ένδοξό μας Βυζαντινισμό.


Από τα Ποιήματα 1897-1933, Κ. Π. Καβάφης